ایران درگیر جنگ شناختی عمیق است/ تأکید بر سازماندهی مردمی و اتاق فکر مجازی
ایران در میانه جنگ شناختی عمیقی قرار دارد؛ جنگی که سلاح اصلی آن رسانه است و پیروزی در آن جز با مشارکت مردم و تولید روایت‌های بومی ممکن نیست.
به گزارش روابط عمومی سازمان فضای مجازی سراج، دکتر حسن نجفی سولاری دبیر ستاد تحول ساختاری سیما در نشست سی و پنجم مجمع مقام با موضوع «رسانه، حکمرانی و آینده بازدارندگی؛ نقشه راه ایران در عصر دیجیتال» به سخنرانی پرداخت. وی در ابتدا بر اهمیت نقش رسانه در تنظیم‌گری آینده جهان تأکید کرد و بیان داشت که رسانه تنها به رادیو، تلویزیون و اینترنت محدود نمی‌شود، بلکه هر ابزار انتقال‌دهنده اندیشه، از زبان بدن تا آثار مکتوب تاریخی، در زمره رسانه قرار می‌گیرد. به باور وی، رسانه از دیرباز همراه حکمرانی بوده و بدون آن، حکمرانی معنا و مفهومی ندارد.
تعریف رسانه و نقش آن در حکمرانی
دکتر نجفی سولاری با تعریف رسانه به عنوان «مجموعه مقدورات انتقال‌دهنده اندیشه»، تأکید کرد که رسانه‌ها در طول تاریخ تکامل یافته‌اند و امروزه به ابزارهای ترکیبی و پیچیده‌ای تبدیل شده‌اند که در جنگ ترکیبی سخت و نرم نقش محوری ایفا می‌کنند. وی خاطرنشان کرد که حکمرانی بدون رسانه امکان‌پذیر نیست و هر نظام حکمرانی، از قبیله‌ای تا جهانی، از رسانه برای تغییر باورها و همراستا سازی افکار عمومی با اهداف خود استفاده می‌کند.
آینده حکمرانی و رسانه در عصر دیجیتال
این کارشناس در بخش دیگری از سخنان خود به آینده حکمرانی و رسانه پرداخت و اشاره کرد که جهان آینده، هم از نظر حکمرانی و هم از نظر رسانه، با امروز تفاوت‌های بنیادین خواهد داشت. به گفته او، ما در حال گذار از حکمرانی مدرن به حکمرانی پسامدرن هستیم که در آن، رسانه‌های متمرکز جای خود را به رسانه‌های غیرمتمرکز و شخصی‌شده می‌دهند. در این دوره، هر فرد می‌تواند یک رسانه باشد و هوش مصنوعی به یکی از ابزارهای کلیدی در حکمرانی پسامدرن تبدیل خواهد شد.
چالش‌های کنونی حکمرانی رسانه در ایران
دکتر نجفی سولاری با انتقاد از نگرش «پساجنگ» در حوزه رسانه، تأکید کرد که ایران سال‌هاست درگیر جنگ شناختی گسترده‌ای است که ریشه‌های تاریخی دارد و به دوران قبل از انقلاب اسلامی بازمی‌گردد. وی با اشاره به تأثیرپذیری فرهنگ ایرانی از رسانه‌های بیگانه، خاطرنشان کرد که غفلت از عملیات جنگ نرم و شناختی، منجر به تضعیف نقشه راه حکمرانی رسانه‌ای ایران شده است. وی همچنین به مشکلاتی مانند قطعی اینترنت، ضعف زیرساخت‌ها و ناتوانی در روایت‌گری مؤثر اشاره کرد.
راهکارهای عملی برای تقویت حکمرانی رسانه‌ای
دکتر نجفی سولاری راهکار اصلی را در «سازماندهی مردمی و تشکیل تیم‌های رسانه‌ای تخصصی» دانست و پیشنهاد کرد که با شناسایی توانمندی‌های افراد در قالب یک پایگاه داده، تیم‌های عملیاتی تشکیل شوند تا بتوانند محتوای اثرگذار و روایت‌گر تولید کنند. به عقیده او، این تیم‌ها باید تحت هدایت یک «اتاق فکر مجازی» فعالیت کنند و به صورت روزانه عملیات رسانه‌ای طراحی و اجرا کنند. وی همچنین بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) برای تقویت حکمرانی رسانه تأکید کرد.
جمع‌بندی و توصیه‌های پایانی
دکتر نجفی سولاری در پایان، با بیان اینکه «ما در جنگ شناختی عمیقی قرار داریم»، بر لزوم افزایش سواد رسانه‌ای، تقویت تولید محتوای جذاب و مبتنی فرهنگ ایرانی-اسلامی، و سازماندهی نیروهای مردمی تأکید کرد. وی از حاضران خواست تا با عزمی راسخ و بدون اتکای صرف به دولت، وارد میدان عمل شوند و با تولید محتوای اثرگذار، به تقویت اقتدار ملی و مقابله با جنگ شناختی دشمن کمک کنند. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که مجمع مقام بتواند با همکاری نخبگان و فعالان رسانه، گام‌های عملیاتی مؤثری در این زمینه بردارد.
علاقمندان برای دسترسی به فیلم این جلسه می‌توانند به این لینک مراجعه نمایند.