شصت و نهمین شمارهی مجله «سایبرنما» منتشر شد
مهمترین رخدادها و تحقیقات سایبری جهان در مجلهی هفتگی سایبرنما بررسی خواهد شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان فضای مجازی سراج، مجلهی هفتگی «سایبرنما» که به همت مرکز تحقیقات و آیندهپژوهی سازمان فضای مجازی سراج منتشر شده است، با معرفی آخرین و مهمترین رخدادهای تکنولوژیک دنیا و تبیین اهمیتِ آنها در آیندهی بشریت، شما را با مسیر انقلاب تمدنی سایبری آشنا میکند.
در مجله این هفته سایبرنما به انتقال داده از طریق اتمها، دیتاسنترِ قدرتمند شرکتِ انویدیا، گزارش جدید شرکت IBM در زمینه هوش مصنوعی و اهمیت بلوغ هوش مصنوعی در کسب و کارها اشاره شده است.
علاقمندان میتوانند این شماره از مجله هفتگی «سایبرنما» را از طریق این لینک دریافت کنند و همچنین متن کامل این مجله به شرح زیر میباشد:
۱. تلویزیونِ اتمی
یکی از اصلیترین مسائلِ آیندهی تمدنیِ سایبری منطق، ساختار و معماری شبکه است؛ چه این که شبکه آن بسترِ اصلیای است که دادهها از طریقِ آن انتقال پیدا میکنند. اینترنت که امروزه مهمترین تکنولوژی سایبری است، در واقع خود یک شبکه است. پیش از اینترنت نیز شبکههای دادههای آنالوگ (تلفن، رادیو و تلویزیون) مهمترین شبکههای انتقال دادهی جهانی محسوب میشدند. حال محققانِ انیستیتوی استانداردِ ایالات متحده راهِ حلی جدیدی برای انتقالِ داده از طریقِ اتمها پیدا کردهاند: تلویزیونِ اتمی. منطقِ این تلویزیون دیگر الکترونیک نیست بلکه انتقالِ دادهها توسطِ اتمها انجام میشود.
محور این تکنولوژی اتمهای روبیدیمی است که در حالتِ گاز در یک محفظهی شیشهای نگهداری میشوند. این اتمها توسطِ دو لیزر تحریک میشوند تا با فاصلهی بیشتری در هسته بچرخند. این فاصلهی بیشتر منجر به آن میشوند که اتمها به سیگنالهای الکترومغناطیسی حساستر شوند. یک سیگنال به سمتِ اتمها فرستاده میشود و اتمها این سیگنالِ رمزگذاریشده را به واسطهی تغییرِ انرژیِ خود منتقل میکنند. کیفیتِ انتقالِ تصویر در این تلویزیون فعلاً 480i است اما سرعتِ انتقالِ دادهی آن برای اینترنت حدود ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه تخمین زده شده است. این تکنولوژی هنوز در مرحلهی آزمایشگاهی است اما میتوان انتظار داشت که انتقالِ دادهی اتمی معماری آیندهی شبکه را به کل تغییر دهد.
۲. همکاری غولهای بزرگ برای تاسیسِ یک دیتاسنترِ قدرتمند
تحلیلِ استراتژیهای شرکتِ انویدیا میتواند به خوبی روندِ آیندهی تکنولوژیهای سایبری را نشان دهد. این شرکت پس از آن که با شرکتِ Rescale برای پردازش دوقلوهای ابری یک قراردادِ همکاری منعقد ساخت، اکنون با شرکتِ VMware و Dell یک قراردادِ جدید برای توسعهی دیتاسنتر تصویب کرده است. محورِ اصلیِ این دیتاسنتر پردازشگرهای GPU انویدیاست. رقابتِ سنتیِ اینتل و انویدیا اکنون به یکی از بزرگترین دیتاسنترهای جهان ختم شده است.
با توجه به افزایش حجمِ دادهها، لزومِ افزایشِ سرعتِ انتقالِ دادهها و نامتمرکزشدنِ اپلیکیشنها، انویدیا از معماری DPU (واحدهای پردازشِ داده) استفاده میکند. به واسطهی این واحدها، دیگرچرخههای CPU درگیرِ پردازشِ همهی دادهها نخواهند شد و دیتاسنتر میتواند وظایفِ مختلفِ شبکه را با امنیت و پایداریِ بسیار بالاتری انجام دهد. دستِ آخر با توجه به این که اکنون نیازِ بسیاری از شرکتها استفاده از الگوریتمهای هوشِ مصنوعی است، دیتاسنترِ مجهز به معماریِ پیشرفتهی DPU میتواند وظایفِ توزیعشدهی هوشهای مصنوعی را نیز به خوبی پشتیبانی کند. از سوی دیگر سرویسِ vSphere که شرکتِ VMware نیز یک بسترِ مجازیسازیِ رایانش ابری برای شرکتهاست که با استفاده از سختافزارِ انویدیا تقویت شده است. ترکیبِ سرورهای دل، سختافزارِ انویدیا و پلتفرمِ ویامویر یکی از لبهترین زیرساختهای سایبری جهان را شکل داده است.
۳. مادهای که مانندِ مغز به خاطر میآورد
ما انسانها تنها با مواد میتوانیم چیزهای جدید (یا در واقع همان تکنولوژیها) را بسازیم. حتی زمانی که شما در شبکهی اجتماعی تصویری را آپلود میکنید، باز هم از مادهی سایبری (صفر و یکها، الکترونیک و ...) استفاده کردهاید. به همین دلیل است که ما به دنبالِ فهمِ مواد و کشفِ موادِ جدید برای تکنولوژیهایمان هستیم. در همین راستا یک «کشفِ اتفاقی» به خبرِ مهمِ هفتهی گذشته تبدیل شد: کشفِ مادهای که میتواند مانندِ نورونهای مغزی به خاطر بسپارد.
محمد سمیعزاده، دانشجوی دکتری الکترونیک در سوئیس، توانسته مادهای با عنوانِ وانادیم دیاکسید را تولید کند. مقالهی او که در نشریهی معتبر Nature چاپ شده است، بیان میکند که این ماده فعالیتهای مشابه با نورونها را نشان میدهد؛ به این معنا که میتواند جریانهای الکتریکی را تحتِ شرایطِ خاصی که بسیار شبیه نورونهاست از خود عبور دهد. همانطور که نورونها به نحوی خاطرهی جریانهای الکتریکی قبلی را در خود نگاه میدارند و رفتارِ جدیدشان مطابق با تجربههای گذشته است، مادهی کشفشدهی سمیعزاده نیز جریانِ الکتریکی قبلی را به خاطر میسپارد و جریانِ بعدی را مبتنی بر آن پیشبینی میکند. حافظهی این ماده تنها ۳ ساعت است اما سمیعزاده امیدوار است که بتواند با توسعهی این ماده، از آن به عنوانِ «مغزِ هوش مصنوعی» استفاده کند.
۴. گزارش ۲۰۲۲ هوش مصنوعی IBM
شرکتِ IBM هر سال یک پیمایش وسیع در سطحِ جهانی با موضوعِ «انطباقپذیری هوش مصنوعی» انجام میدهد. هدفِ این پیمایش رصدِ میزانِ نفوذِ هوش مصنوعی در سالِ گذشته و پیشبینی اثرگذاریهای آتی هوش مصنوعی است. در آخرین نسخهی این پژوهش، IBM اعلام کرده است که سه روندِ اصلی هوش مصنوعی به ترتیب به شرحِ زیر هستند: ۱) اتوماسیون و مهارتهای انسانی هوش مصنوعی، ۲) اعتمادسازی هوش مصنوعی و ۳) پایدارسازیِ شرکتها به واسطهی هوش مصنوعی (به خصوص به علتِ بحرانهای زنجیره تامین و زنجیره ارزش که به واسطهی پاندمی کرونا ایجاد شده بودند).
بر اساسِ این پیمایش ۳۵٪ از شرکتها اعلام کردهاند که از هوش مصنوعی استفاده میکنند و ۴۲٪ اعلام کردهاند که برای استفاده از هوش برنامهریزی کردهاند. ۳۰٪ اعلام کردهاند که هوش مصنوعی به کارآمدی و کاهش زمان کمک کرده است. ۶۶٪ اعلام کردهاند که با استفاده از هوش مصنوعی کسب و کارِ پایدارتری را رقم زدهاند. ۵۴٪ از هوش برای اتوماسیون استفاده کردهاند. این پژوهش خلافِ پژوهش گارتنر با ۳۴٪ اصلیترین بحران در انطباقپذیری را فقدان مهارتِ نیروی انسانی عنوان کرده است. ۷۴٪ از شرکتها هیچ تلاشی برای تضمینِ قابلِ اعتمادبودنِ هوشِ خود نکردهاند (چه در زمینهی اجرایی و چه در زمینهی اخلاقی).
۵. اهمیتِ بلوغِ هوش مصنوعی در کسب و کارها
یک پژوهش جدید در زمینهی هوش مصنوعی نشان میدهد که استفاده از هوش مصنوعی هنوز در شرکتهای پیشروی جهان با معضلاتِ جدی روبرو است. در این پیمایش که ۱۲۰۰ شرکتِ پیشروی هوش مصنوعی در آن شرکت کردهاند، مشخص شده است که حدودِ ۶۳٪ شرکتها رابطهی بلوغنیافته با هوش مصنوعی دارند. حدودِ ۴۰٪ از مصاحبهشوندگان پاسخ دادهاند که استفادهی عملیاتی از هوش مصنوعی منجر به سودِ ۴۰٪ آنها در آن زمینهی خاص شده است اما نتایج پیمایش نشان میدهد که هوش مصنوعی هنوز به «مرکزِ اصلی» توسعه و کاربردیسازی در اقتصادِ کسب و کارها تبدیل نشده است. به همین دلیل مسئلهی «بلوغِ هوش مصنوعی» اکنون یکی از مسائل مهم اقتصادِ جهانی است.
بلوغ هوش مصنوعی میزان تسلط سازمانها بر قابلیتهای مرتبط با هوش مصنوعی را در ترکیب مناسب برای دستیابی به عملکرد بالا برای مشتریان، سهامداران و کارمندان اندازهگیری میکند. معیارِ بلوغِ هوش مصنوعی صرفاً ناظر به میزانِ کلاندادهها و استفاده از الگوریتمهای پیچیده نیست؛ به عکس، اثرگذاریِ هوش بر فرهنگِ سازمانی، کارآمدی و استراتژیهای کسب و کار عناصر این معیار را شکل میدهند. بر اساسِ این گزارش تنها ۱۲٪ کسب و کارها به طور کامل بلوغ یافتهاند. بالاترین میزان بلوغ برای حوزهی اتوماسیون و دفاعی و پایینترین میزان برای بانکها و سلامت تعیین شده است.